Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, được truyền từ người sang người bởi muỗi Aedes bị nhiễm virus. Bệnh thường xuất hiện ở vùng đất nóng và ẩm ướt, có thể gây ra đau đầu, đau khớp, đau cơ, sốt cao, nổi mẩn đỏ và xuất huyết dưới da hoặc trong các bộ phận nội tạng. Nếu không được điều trị kịp thời, sốt xuất huyết Dengue có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.
Sốt xuất huyết Dengue - Bạn đã hiểu biết đúng và đủ?
1. Những sự thật không phải ai cũng biết về sốt xuất huyết:
- Sốt xuất huyết là một tình trạng bệnh lý có thể do nhiều tác nhân gây ra. Triệu chứng rất đa dạng, tuy nhiên thường gặp nhất là sốt và có thể chảy máu ở nhiều cơ quan (đúng như tên gọi: sốt + xuất huyết).
- Tại Việt Nam, bệnh sốt xuất huyết thường do virus Dengue gây ra, được gọi đầy đủ là bệnh sốt xuất huyết Dengue.
- Sốt xuất huyết Dengue có thể gây tử vong.
- Virus Dengue được lây truyền từ người sang người thông qua trung gian là muỗi (muỗi vằn).
- Virus Dengue có 4 tuýp, do đó, một người có thể bị sốt xuất huyết Dengue nhiều lần trong đời (lần sau thường nặng hơn lần trước).
- Không có điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết Dengue. Do đó, phát hiện sớm, theo dõi sát và xử trí kịp thời khi bệnh chuyển nặng là việc rất quan trọng.
2. Những điều bạn cần biết về virus Dengue:
- Virus Dengue lây truyền từ người sang người thông qua trung gian muỗi vằn (muỗi vẳn cũng là trung gian lây truyền virus Zika).
- 4 tỷ người trên thế giới nằm trong vùng có nguy cơ nhiễm virus Dengue. Virus Dengue thường gây bệnh ở các vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới (trong đó có Việt Nam) và thường gặp ở thành thị nhiều hơn nông thôn.
- Trên thế giới, mỗi năm có khoảng 100 triệu người mắc bệnh do virus Dengue, trong đó, 40.000 người tử vong.
3. Phòng tránh sốt xuất huyết Dengue:
Phòng và diệt muỗi là chiến lược chính trong việc dự phòng sốt xuất huyết Dengue.
Lưu ý: muỗi vằn có tập tính kiếm ăn cả ban ngày, do đó, những việc phòng chống muỗi như ngủ mùng, thoa kem chống muỗi khi ngủ phải thực hiện cả vào ban ngày.
Vaccine phòng virus Dengue đã được nghiên cứu và sử dụng ở một số quốc gia (Vaccine Dengvaxia®). Tuy nhiên, chỉ định vaccine chỉ giới hạn trong độ tuổi 9-45 tuổi và ở người đã nhiễm virus Dengue trước đó (do nghiên cứu cho thấy, khi chích vaccine ở người chưa từng bị nhiễm virus Dengue, thì sau đó nếu người này bị sốt xuất huyết Dengue, bệnh sẽ nặng hơn bình thường). Hiện tại ở Việt Nam chưa có vaccine phòng virus Dengue.
Muỗi vằn - trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue
4. Một số điều cần biết về triệu chứng và theo dõi/điều trị sốt xuất huyết Dengue:
- Triệu chứng thường gặp nhất là sốt, có thể kèm theo các triệu chứng sau:
- Buồn nôn/ nôn
- Phát ban (thường là hồng ban)
- Đau mỏi người (đau cơ, đau hốc mắt, đau mỏi khớp…)
- Các dấu hiệu cảnh báo bệnh nặng (xem phần dưới)
- Phần lớn người mắc sốt xuất huyết Dengue có triệu chứng nhẹ, bệnh thường sẽ khỏi sau 7 ngày.
Triệu chứng sốt xuất huyết Dengue
CÁC DẤU HIỆU CẢNH BÁO BỆNH CÓ NGUY CƠ CHUYỂN NẶNG:
- Đau bụng
- Nôn nhiều lần (từ 3 lần trở lên trong 24 giờ)
- Chảy máu (mũi, nướu răng, nôn ra máu, đi tiêu ra máu, xuất huyết âm đạo…)
- Khó thở, thở nhanh
- Mệt nhiều, lừ đừ (hoặc vật vã kích thích)
- Bỏ bú (ở trẻ em)
Lưu ý: các dấu hiệu cảnh báo thường xuất hiện khi bệnh nhân hết sốt (nói cách khác, bệnh thường chuyển nặng khi bệnh nhân hết sốt), do đó, vẫn phải theo dõi sát người bệnh khi người bệnh đã hết sốt, không được chủ quan (thời gian theo dõi thường là 1 tuần). Bệnh nhân có dấu hiệu cảnh báo cần được nhập viện theo dõi.
6 dấu hiệu nguy hiểm của sốt xuất huyết dengue
5. Những điều cần làm khi bạn nghi ngờ mình hoặc người thân mắc sốt xuất huyết Dengue:
- Đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và làm xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue.
- Hạn chế vận động mạnh.
- Sử dụng Paracetamol để hạ sốt.
* Lưu ý: không tự ý dùng thuốc hạ sốt loại khác, vì 1 số thuốc hạ sốt có thể gây xuất huyết dạ dày (như Aspirin, Ibuprofen).
- Uống nhiều nước (nước lọc, nước chanh, nước điện giải).
* Lưu ý: không uống các nước có màu đỏ/nâu, vì khi bệnh nhân bị nôn có thể gây nhầm lẫn rằng bệnh nhân nôn ra máu.
- Đối với trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue nhẹ, được bác sĩ cho theo dõi tại nhà, người bệnh cần được theo dõi sát các dấu hiệu chuyển nặng, tái khám mỗi ngày.
* Lưu ý: sốt xuất huyết Dengue có thể chuyển nặng trong vòng vài giờ.
a. Sốt xuất huyết Dengue nặng:
- 5 – 10% trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue sẽ chuyển nặng
- Các thể sốt xuất huyết Dengue nặng bao gồm: Sốc, xuất huyết nặng, suy tim, suy thận,…
- Bệnh nhân đã từng bị sốt xuất huyết Dengue trước đó, nếu bị lần sau thường sẽ nặng hơn.
- Trẻ sơ sinh và phụ nữ có thai có nguy cơ cao chuyển nặng. Do đó, 2 đối tượng này có chỉ định nhập viện theo dõi cho dù bệnh nhẹ.
b. Điều trị:
- Hiện tại, chưa có điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết Dengue.
- Phương pháp điều trị chủ yếu là nâng đỡ thể trạng, điều trị triệu chứng
- Theo dõi sát người bệnh và phát hiện kịp thời khi bệnh chuyển nặng là việc rất quan trọng
CKI. Lê Đỗ Đình Nguyên
Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Gia An 115
Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa khoa tập trung vào các chuyên khoa sâu: Tim mạch, Hô hấp, Thần kinh, Ung bướu, Nội tiết, Tiêu hóa, Thận - Tiết niệu, Lọc máu - Thay huyết tương, Chấn thương chỉnh hình, Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng.
Bệnh viện tọa lạc tại khu vực cửa ngõ miền Tây, là nơi ứng dụng các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại, mang đến cho cộng đồng một dịch vụ y tế chuẩn mực cao.
Bệnh viện thực hiện nhiều kỹ thuật cao như can thiệp tim mạch và bệnh lý mạch máu não, điều trị ung thư với kỹ thuật tiên tiến, phẫu thuật nội soi, can thiệp xâm lấn tối thiểu bệnh lý Gan - Mật - Tụy, chấn thương chỉnh hình, siêu lọc máu… đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ để mang đến sự hài lòng cao nhất cho bệnh nhân và người thân.
Bệnh viện đã thông tuyến Bảo hiểm y tế, tất cả thẻ BHYT không phân biệt nơi khám chữa bệnh ban đầu đều được hưởng đúng tuyến trong mọi trường hợp khám bệnh ngoại trú và điều trị nội trú.
Địa chỉ: Số 05, Đường 17A, Khu phố 11, P. Bình Trị Đông B, Q. Bình Tân, TP. HCM
Tổng đài tư vấn: (028) 62 885 886 - 0898 333 115
Cấp cứu: (028) 62 655 115
